De psychologie van het klimmen

We zijn begonnen. Aan de Pyreneeën. Eerst zestig kilometer naar Oloron en daarna twintig kilometer de Pyreneeën in, naar het dorpje Bedous. Veel stelde die twintig kilometer overigens nog niet voor, grotendeels vals plat. Onderweg hadden Henk en ik het over de psychologie van het klimmen. En ik vertelde hem over mijn ervaringen met de Mont Ventoux. Mijn neven en vrienden, Hartger en Arjen, hadden mij en twee leeftijdgenoten van mij uitgenodigd om samen tegen die berg op te fietsen. Vol bravoure had ik gezegd dat ik, hun oom, hen graag even zou laten zien hoe dat moest, zo’n berg op de fiets beklimmen. 

Enfin, eenmaal aangekomen bij de betreffende berg trapte ik mijn sigaret uit, hees mijn vijf kilo overgewicht in een geleende koersbroek, stapte op mijn -ook al geleende- racefiets en na een meter of tien was het duidelijk. Ik was geen partij voor de andere vier. Ik kwam niet eens in de buurt, het was vernederend, binnen honderd meter waren zij uit het zicht verdwenen. Uren later kwam ik zuchtend, steunend en kreunend boven. Mijn neven stonden mij op te wachten. Ik had het gehaald. Als nummer drie! Nummer drie? En die andere twee dan? Die leeftijdgenoten van mij? “Oh” was het achteloze antwoord “die zijn halverwege omgekeerd en zitten nu beneden aan het bier.” En even, heel even, voelde ik een steek van jaloezie. Één tel later was ik uiteraard, zoals dat hoort, uitermate tevreden met mijn prestatie, maar dat moment van jaloezie herinner ik me nog glashelder. Het was namelijk helemaal niet in me opgekomen. Omkeren. Natuurlijk, ik had echt voldoende natuurkundig inzicht om te begrijpen dat als je bergop fietst je alleen maar honderdtachtig graden hoeft te draaien om bergaf te fietsen, maar het had kennelijk geen deel uitgemaakt van mijn toenmalige begrippenkader. En daarom heb ik ooit de top van de Mont Ventoux gehaald.

Morgen is voor ons het moment suprême, dan moeten we de Somport beklimmen. En wij zijn inmiddels in de zestig. We hebben er al ruim drie weken opzitten en er hangt twintig kilo bagage aan onze fietsen. Toch weet ik zeker dat Luuk en Henk de top gaan halen. Omdat zij moeten, omdat omkeren geen optie is, teruggaan maakt geen onderdeel uit van hun begrippenkader. Bij mij is dat anders, ik heb wel een keuze, want zodra ik boven ben ga ik immers toch weer terug?Als morgen, onderweg naar de top, mijn bovenbenen in brand staan, als mijn hartslag de honderdzeventig nadert, als mijn ademhaling verraadt dat ook ik echt niet ongestraft tientallen jaren lang een pakje per dag heb kunnen roken, weet ik dat het anders kan. Gewoon omdraaien, de oplossing voor alles...

En daarom twijfel ik nu aan mezelf. Of ik het morgen wel zal halen. Heeft met psychologie te maken. De psychologie van het klimmen.