Het dilemma van de duikplank

Vanochtend fietste ik naar Györ. Daar lag het moment van de waarheid, daar moest definitief een besluit worden genomen. Twee mogelijkheden. Linksaf naar Boedapest. En dan na twee dagen terug naar huis, veilig. Of rechtsaf naar Istanbul. Door landen als Kroatië, Servië en Bulgarije. En dan Griekenland en Turkije nog. Ik zag er tegenop. En ik realiseerde me dat ik er weer was ingetrapt, weer moest ik een onmogelijke knoop doorhakken. Het lijkt de story of my life te zijn. Een terugkerend patroon. Het begon meer dan een halve eeuw geleden en nu had ik het weer laten gebeuren. Het zogenaamde ‘dilemma van de duikplank’, dat keer op keer terugkomt in mijn leven. Zoals nu. Terug naar huis kon, Boedapest was vlakbij. Maar ik had het zoveel mensen verteld, dat van Istanbul. Aan vrienden en familie, aan de studenten die ik lesgeef, op de muziekschool waar ik vaak ben. Györ kwam steeds dichterbij, er moest een knoop worden doorgehakt. Opnieuw stress, oneindig veel stress. Net als toen.

In de provincieplaats waar ik opgroeide bracht ik ‘s zomers veel tijd door in het openluchtbad. Met klasgenoten, andere jongens, lag ik op ‘het veldje’. Voetbal, radio en een paar zakken chips onder handbereik. Soms was er zelfs Een Meisje bij. Die middag stond ik plotseling op. Een paar vrienden keken vragend. En ik hoorde het mezelf zeggen: “zweefduik van de hoge”. Een zweefduik, ik had het andere, grotere, jongens zien doen. Een aanloopje, een sprongetje en dan, met gespreide armen een paar seconden zweven. Hoe moeilijk kon het zijn.

Terwijl minstens tien paar ogen mij vanaf het veldje volgden beklom ik vol goede moed het trapje, twintig treden op weg naar mijn finest hour. Eenmaal boven keek ik omlaag. Mijn hart sloeg een slag over, ik staarde in een peilloze diepte. Plotseling herinnerde ik mij dat water vanaf een bepaalde hoogte zo hard is als beton. En ik wist zeker dat het deze hoogte was. In theorie kon ik nog terug, dezelfde weg die ik gekomen was, maar er waren al anderen achter mij. Teruggaan zou veiligheid betekenen, maar ook gedoe. Honende opmerkingen, eeuwige schande. Teruggaan zou gezien worden door het veldje. Teruggaan zou inhouden dat ik nooit meer naar het zwembad kon, nooit een vriendin zou krijgen, een echte baan zou vinden, maatschappelijk iets zou betekenen. Mijn leven zou geland zijn zonder ooit te zijn opgestegen. Maar aan de andere kant, vóór mij lag, diep, diep onder ons, een plaat keihard beton. Daar, op die duikplank moest ik voor het eerst van mijn leven een onmogelijke keuze maken.

Vijfenvijftig jaar later arriveerde ik aan het begin van de middag in Györ. Ik sloeg linksaf.